Z CZEGO SKŁADA SIĘ SYSTEM ODKURZACZA CENTRALNEGO?
Gniazda ssące planuje się tak, aby wężem o standardowej długości (9 m) dotrzeć do każdego miejsca na danej kondygnacji. Zazwyczaj jako kontakty ścienne (umieszczane na ścianie, podobnie jak gniazda elektryczne), ale także jako szufelki automatyczne (zamykane szczeliny, najczęściej przy podłodze). Automatyczne szufelki zakłada się np. w kuchni (przy cokole szafek lub w szufladzie pod blatem roboczym) i w wiatrołapie. Gniazda ssące są dostępne w różnych kształtach i kolorach, mogą być plastikowe i metalowe.
Jednostka centralna to najważniejszy element systemu. Dobiera się ją do wielkości domu i długości rurociągu, zwracając uwagę przede wszystkim na siłę ssania. Ze względu na budowę dzielimy je na kompaktowe i typu split. Jednostka kompaktowa ma silnik, filtry i pojemnik na śmieci w jednej, wspólnej osłonie. W odkurzaczu typu split silnik i pojemnik na śmieci są w osobnych obudowach. Jednostki centralne różnią się sposobem filtracji i gromadzenia śmieci. W najprostszych modelach zanieczyszczenia zasysane są do papierowego lub materiałowego worka. Tu, podobnie jak w odkurzaczach przenośnych, w miarę zapełniania worka, maleje moc ssania. W urządzeniach z separacją cykloniczną zassane powietrze wprowadza się w ruch wirowy, a siła odśrodkowa wypycha cięższe od niego zanieczyszczenia na ścianki separatora. Następnie śmieci opadają na dno zbiornika. Ten rodzaj separacji jest skuteczny i stosowany w zdecydowanej większości modeli typu split. Na rynku mamy również urządzenia z separacją cykloniczną i dodatkowymi filtrami. Pojemniki na kurz zaleca się opróżniać nie rzadziej niż raz na kwartał.
Ostatnim elementem systemu jest wyrzutnia powietrza. Ma się ona znajdować jak najbliżej jednostki centralnej (nie dalej niż 6 m), około 30 cm powyżej poziomu gruntu (tak, aby nie zablokował jej np. śnieg). Dobrze, jeśli możemy ją wyprowadzić na zewnątrz budynku w miejscu mniej reprezentacyjnym (raczej nie od frontu) i z dala od okien (wyrzucane na zewnątrz powietrze hałasuje).
ZALETY CENTRALNEGO ODKURZACZA
Nie musimy targać urządzenia między pokojami i piętrami (za to na ogół nosimy długi wąż).
Śmieci zasysane są z większą silą, zatem sprzątamy dokładniej i szybciej.
Odkurzamy w ciszy – jednostka centralna pracuje co prawda z głośnością 60-80 dB, ale jest w garażu lub kotłowni i w domu jej nie słychać.
Najważniejsze i istotne dla alergików – bez względu na sposób filtracji, zasysane powietrze wyrzucane jest na zewnątrz budynku – nie ma problemu z kurzem jedynie przenoszonym z miejsca na miejsce.
AKCESORIA
Węże ssące mają od 7 do 15 m długości. Można do nich dokupić specjalne pokrowce, zabezpieczające przed rysowaniem podłóg czy narożników ścian. Jako że przenoszenie węża może być uciążliwe, produ cenci odkurzaczy centralnych proponują kilka nowych rozwiązań:
- rozciągany wąż, który może kilkukrotnie zwiększyć swą długość (do 4 m);
- system, w którym wąż (nawet 15 m) ukryty jest w każdym gnieździe ssącym i przechowywany wewnątrz rurociągu;
- węże w kasecie. W tym przypadku w kasecie schowanej np. w kuchennej szafce znajduje się wąż o długości 5-7 m, który umożliwia szybkie sprzątnięcie okruchów z blatu lub podłogi. Po zrobieniu porządku zatykamy dłonią wlot powietrza i wąż samoczynnie się zwija. Niektórzy użytkownicy centralnego odkurzacza zastępują kasetą automatyczną szufelkę, bo do niej śmieci trzeba jednak podmieść.
Odkurzacz Studio TS
Do węża podłączamy teleskopową rurę, a do niej rozmaite szczotki i ssaw-ki. Rury teleskopowe wyposaża się niekiedy we włącznik i regulator siły ciągu. Jeśli rura nie ma włącznika, system uruchamia się po włożeniu węża do gniazda ssącego.
W zestawie podstawowym znajdziemy szczotkę uniwersalną, do czyszczenia dywanów i wykładzin stosuje się turbosz-czotki, do posadzek twardych, z drewna czy gresu – szczotki z długim włosiem lub typu mop. Mamy jeszcze np. miotełki do czyszczenia żaluzji, klawiatury komputera, szczotki do czesania psa i inne.
Przydatny może być także separator do sprzątania popiołu z kominka, potłuczonego szkła, czy rozlanej wody. Pozwala zbierać zanieczyszczenia niebezpieczne dla rurociągu i jednostki centralnej. To osobny pojemnik, który ma swój krótki wąż, do instalacji podłączamy go wężem ssącym.
W BLOKU TEZ MOŻNA
Początkowo odkurzacze centralne montowano głównie w hotelach i biurowcach. Od jakiegoś czasu coraz powszechniej pojawiają się w domach jednorodzinnych, a teraz można instalować je także w mieszkaniach i apartamentach. Tutaj jednostka centralna wygląda tak, jak skrzynka z rozdzielaczem centralnego ogrzewania. Można ją montować w ścianie lub natynkowo, także na zewnątrz, np. na balkonie – wtedy nie będziemy słyszeli silnika.
KOSZTY
Jak pisaliśmy wcześniej, rozprowadzenie instalacji to wydatek 1000-2000 zł. Za jednostkę centralną, którą można dokupić później, zapłacimy od 1500 do nawet 10 000 zł. Gniazda ssące i wymyślne ssawki kosztują kilkadziesiąt – sto kilkadziesiąt zł, najprostsze ssawki kilka zł, szufelka automatyczna 100-200 zł, kaseta ukryta w szafce lub ścianie 500-1000 zl, zestaw akcesoriów do sprzątania i separator po kilkaset zł. W tańszym wariancie, samemu układając instalację, na system odkurzania centralnego wydamy powyżej 2000 zł. Z robocizną, bardziej rozbudowaną instalacją i lepszą jednostką centralną 4000-5000 zł.
Jak obniżyć koszt instalacji centralnego odkurzania?
Zaoszczędzić możemy na kosztach robocizny przy układaniu rur. Na etapie stanu surowego to robota dość prosta, należy jednak przestrzegać kilku zasad. Rury prowadzi się jak najkrótszą drogą, bez ostrych załamań. Jedyne załamanie pod kątem 90° formuje się zaraz za gniazdem ssącym, aby tam zatrzymały się większe przedmioty, które dostaną się do instalacji. Po przecięciu rury, jej krawędź należy przeszlifować. Klei się je tak, aby połączenia były gładkie i szczelne. Gniazd ssących nie powinno być zbyt wiele, bo może się to negatywnie odbić na sile ssania. Jednostkę centralną lokuje się w pomieszczeniu położonym najniżej, tak, aby zanieczyszczenia opadały w jej kierunku.
Rozwiewamy wątpliwości
Czy w rurach gromadzi się brud i bakterie?
Nie. Po pierwsze, rury mają wewnątrz powłokę antystatyczną, a po drugie, śmieci zasysane są z dużą prędkością 100-130 km/h.
Czy rurociąg może się zapchać?
Jeśli będzie prawidłowo wykonany – nie powinien. Większe przedmioty, które mogłyby utkwić w rurach, zablokują się w gnieździe ssącym, lub w załamaniu zaraz za nim. Znaczenie ma też wybór jednostki centralnej – przy rozległym rurociągu musi wytwarzać odpowiednio dużą siłę ssania.
Czy hałas z wyrzutni powietrza jest dokuczliwy?
Wyrzutnię warto umieścić z tyłu domu, przy większych działkach nie ma problemu. W domu szeregowym, aby sąsiedzi nie skarżyli się na szum, można zamontować tłumik.
